Plan Działań Krótkoterminowych – czym tak na prawdę jest?
Polska, mimo poprawy widocznej w ostatnich latach, wciąż boryka się z ogromnym problemem zanieczyszczenia powietrza. Szczególnie wysokie są stężenia pyłów zawieszonych i rakotwórczego benzo(a)pirenu, które w sezonie zimowym sprawiają, iż codzienne czynności, jak aktywność fizyczna na wolnym powietrzu czy wyjście na spacer z dzieckiem – z uwagi na negatywne skutki zdrowotne oddychania zanieczyszczonym powietrzem – są utrudnione, a nawet niemożliwe.
Właśnie dlatego, w przypadku ryzyka wystąpienia w danej strefie przekroczenia przyjętych norm jakości powietrza – poziomu alarmowego, informowania, dopuszczalnego lub docelowego zanieczyszczeń w powietrzu – powinny zostać podjęte środki zaradcze oraz ochronne.
Dokumentem, który określa te działania jest Plan działań krótkoterminowych (PDK). Stanowi on zestaw procedur postępowania w przypadku występowania złej jakości powietrza na danym obszarze i wprowadza się go w celu ochrony zdrowia ludzi. Przede wszystkim działania powinny prowadzić do zmniejszenia stężeń szkodliwych substancji, a także służyć skutecznemu informowaniu o zalecanych sposobach ochrony obywateli przed negatywnymi skutkami zdrowotnymi.
Plan działań krótkoterminowych zawierać powinien:
- listę podmiotów korzystających ze środowiska, które są zobowiązane do ograniczenia lub zaprzestania emisji zanieczyszczeń do powietrza,
- sposób organizacji i ograniczeń lub zakazu ruchu pojazdów,
- sposób postępowania organów, instytucji i podmiotów korzystających ze środowiska oraz zachowania się obywateli w przypadku wystąpienia przekroczeń,
- określenie trybu i sposobu ogłaszania o zaistnieniu przekroczeń.
Na podstawie danych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska dotyczących jakości powietrza, wojewódzkie centra zarządzania kryzysowego powiadamiają instytucje takie jak gminy, szkoły, przedszkola czy szpitale o tym, jakie działania, na jakim obszarze i w jakim terminie należy podjąć zgodnie z treścią Planu działań krótkoterminowych. Następnie instytucje te przekazują informacje mieszkańcom, którzy powinni wprowadzić działania z PDK w życie.
PDK – Małopolska
Działania krótkoterminowe mogą uwzględniać obowiązki powszechne, obejmujące wszystkich mieszkańców, jak na przykład zakaz eksploatacji kominków i miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwa stałe, jeżeli nie stanowią one jedynego źródła ogrzewania, ale także zadania dla wójtów, burmistrzów i prezydentów, jak na przykład obowiązek prowadzenia kontroli pod kątem spalania odpadów i przestrzegania wymagań tzw. uchwały antysmogowej. Dodatkowo, w celu ochrony przed negatywnymi skutkami zanieczyszczenia powietrza wprowadza się szereg zaleceń dla mieszkańców, ze szczególnym uwzględnieniem wrażliwych grup ludności, jak na przykład ograniczenie wysiłku fizycznego na zewnątrz czy wietrzenia pomieszczeń.
